Dankzij wetenschappelijk onderzoek overleven steeds meer mensen kanker. Maar nog altijd overlijden jaarlijks zo’n 45.000 Nederlanders aan deze vreselijke ziekte. Daarom blijft Fight cancer zich onverminderd inzetten voor wetenschappelijk onderzoek naar methoden om kanker beter op te sporen en te behandelen.
Fight cancer richt zich op enkele onderzoeken tegelijkertijd. In dit artikel behandelen we het onderzoek ‘MRI-gestuurde radiotherapie bij alvleesklierkanker’.
Waarom dit onderzoek?
Alvleesklierkanker is een zeer agressieve ziekte met een vijfjaarsoverleving van nog geen 8%. Vaak manifesteert de ziekte zich wanneer er al uitzaaiingen zijn. Wanneer dit nog niet het geval is, kan chirurgische resectie de kans op overleving vergroten, maar veelal is resectie niet mogelijk vanwege ingroei in omliggende vitale organen en vaten. Recente studies hebben laten zien dat radiotherapie waarbij een hoge dosis straling op de tumor wordt gegeven van waarde is. Het probleem is echter dat een hoge dosis straling met de huidige technieken vaak niet gegeven kan worden, omdat stralingsgevoelige darmstructuren vaak pal tegen de tumor aanliggen en de anatomie in de bovenbuik ook nog eens continu beweegt ten gevolge van ademhaling. Doel van ons project is om met behulp van online MRI-sturing (waarbij we de bewegende anatomie elk moment van de dosisafgifte in kaart kunnen brengen) de dosis veilig te kunnen ophogen, zodat we de tumor lokaal kunnen steriliseren.
Waar?
Het onderzoek zal plaatsvinden in het Universitair Medisch Centrum in Utrecht (UMCU). Utrecht heeft aan de bakermat gestaan van de ontwikkeling van MRI-gestuurde radiotherapie en beschikt als eerste centrum in de wereld over twee zogenaamde MR-Linacs (een hybride systeem waarin een bestralingsapparaat is geïntegreerd met een volwaardige 1.5 Tesla MR scanner). Een installatie van een derde systeem volgt.
In dit project hebben we drie fasen gedefinieerd: een leerfase, een ontwikkelfase en een uitvoeringsfase. In de eerste fase gaan we alle MRI-beeldinformatie analyseren die alvleesklierkankerpatiënten retrospectief hebben verkregen. In de tweede fase gaan we op basis van die data verschillende behandelstrategieën ontwikkelen en deze in een simulatiestudie testen. In de laatste fase zal de beste behandelstrategie uit de tweede fase in een klinische studie worden toegepast.
Voordelen patiënt
De diagnose alvleesklierkanker staat vandaag de dag – hoe vreselijk ook – vaak gelijk aan een doodsvonnis. Zeker wanneer de ziekte al zo vergevorderd is dat een operatie niet meer mogelijk is. Middels een MRI-gestuurde radiotherapie hopen we de ziekte langdurig onder controle te kunnen houden en daarmee een levensverlengend perspectief (met behoud van een goede kwaliteit van leven) te bieden.
De onderzoeker
Gert Meijer
Leeftijd: 53 jaar
Functie: Klinisch fysicus
“Radiotherapie is een niet-invasieve behandelmethode die de potentie heeft elke solide tumor te steriliseren. Mits de dosis hoog genoeg is en op precies de juiste plek wordt afgegeven. Als klinisch fysicus is het mijn fight mijn fysisch-technische kennis en expertise aan te wenden om de huidige bestralingsbehandelingen te verbeteren (en nieuwe te behandelingen te initiëren) en daarmee de prognose van kankerpatiënten te verbeteren.”
Het geld gaat naar een klinische en een technische onderzoeker. De klinische onderzoeker gaat zich vooral buigen over het opzetten en analyseren van de klinische uitkomsten van de nieuwe behandeling, zoals de effectiviteit en de bijwerkingen van de nieuwe behandeling. De technische onderzoeker zal zich vooral richten op het ontwikkelen en implementeren van de technische innovaties die benodigd zijn voor de veilige toediening van de hoge dosis straling op de juiste plek in de patiënt.